Welkom bij WIJN.
De biologische wijnwinkel van Alkmaar. Unieke wijnen met een goed verhaal…
Kom langs.
We verwelkomen je graag in onze winkel aan Laat 50 in Alkmaar. Parkeren kan voor de deur of in de nabij gelegen garage Schelpenhoek.
Onze openingstijden.
| Dinsdag | op afspraak |
| Woensdag | 11.00 – 19.00 |
| Donderdag | 11.00 – 19.00 |
| Vrijdag | 11.00 – 19.00 |
| Zaterdag | 10.00 – 18.00 |
Unieke Biologische Wijnen
Lees hier over Friso’s meest recente WIJN. avonturen
Column.
https://flessenpostuitalkmaar.nl/zwitserse-verrassing/
De zus van mijn vrouw woont met haar man en kinderen al jaren in Zwitserland. Hierdoor komen wij regelmatig in dit prachtige Alpenland. Zo ook afgelopen weekend voor een minibreak en bezoek aan de familie. Mijn schoonzus had me er al op voorbereid dat er als wijnliefhebber wat te proeven zou zijn. Altijd leuk!
Zelf ben ik niet echt bekend met Zwitserse wijn, vaak drinken we heerlijke lokale bieren als we daar zijn. In mijn eigen assortiment heb ik het ook (nog) niet. In Nederland zie je het überhaupt weinig. Met 1500 producenten en een productie van zo’n 148 miljoen flessen per jaar, is het ook geen groot wijnland, maar zeker de moeite van het proberen waard.
De (witte) ‘wijn’ die op tafel kwam bleek gekocht op een middeleeuws festival en gemaakt volgens middeleeuws recept. Spannend… Het etiket gaf ons de naam “Salvia Officinalis”. Na kort onderzoek op google bleek dit de Latijnse naam voor Salie. Oei, een wijn waar kruiden aan zijn toegevoegd.
Na het proeven van deze troebele, dus ongeklaarde, kruidenwijn, waar ook nog iets van honing in te ontdekken viel, kwam natuurlijk de onvermijdelijke vraag: “Wat vind jíj er van?” Daar hoefde ik eigenlijk (of gelukkig) al geen antwoord meer op te geven. Mijn schoonzus had haar glas, na een aantal slokken, al resoluut in de gootsteen gekieperd: “In eerste instantie gaat het wel, maar na een paar slokken heb je er genoeg van…”
Toch vond ik het een interessante drank, want deze zou namelijk heel goed gaan bij een lekker kaasplankje bijvoorbeeld. Maar gewoon even zo, was een brug te ver. Nader onderzoek leert dat in de middeleeuwen inderdaad veel wijn werd ‘verrijkt’ met allerhande kruiden, specerijen en honing. Klaarblijkelijk was dat de smaak van toen, en daar kunnen we niet over twisten…
Ook interessant: salie is een van de meest gekweekte geneeskrachtige en aromatische kruiden in Zwitserland. Salie wordt beschouwd als een waardevolle medicinale plant. het kruid wordt bijvoorbeeld gebruikt bij ontstoken keel en mondslijmvlies of bij spijsverteringsproblemen. De geneeskrachtige plant heeft ook een goed effect op verhoogde transpiratie. Salie heeft een erkende sterke genezende kracht.
Wellicht was deze wijn in de middeleeuwen dus gewoon een medicijn! En met dit warme weer super handig bij overmatige transpiratie…
Dit soort middeleeuwse kruidenwijnen worden dus nog steeds gemaakt. Zoek maar eens naar Hypocras (of Hipocras) en Clareit. Naast flessen vind je, op de sites van bijvoorbeeld AH en smulweb, ook recepten om het zelf te maken.
Mag dit nu wijn heten? Volgens een Frans decreet uit 1907 moet wijn uit het sap van verse of gedroogde druiven bereid worden. Dus, nee. En daar zijn mijn schoonzus en ik het roerend mee eens. Dit is een kruidige zoete Zwitserse verrassing waar vast liefhebbers voor zijn, maar het is geen wijn.
Overigens, bij die eerder genoemde 148 miljoen flessen, gaat het wel over het echte spul: vergist druivensap zonder toevoegingen. Probeer het eens uit, als je het kan vinden.
Proost en een fijn weekend!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/verkleuren/
Verkleuren is wat veel mensen op dit moment aan het doen zijn; op vakantie, genietend van de zomerzon. Ook ik was er vorige week even tussenuit naar een zonovergoten en snikheet Zuid-Frankrijk.
Mijn eigen verkleuring lijkt wat beperkt. Niet gek als je bij dagelijks 38 graden zoveel mogelijk de zon probeert te mijden. Door hitte en droogte valt de verkleuring van het landschap wel direct op. Groen maakt plaats voor geelbruine tinten van verdroogd gras en dorre struiken. Het lijkt soms wel bijna herfst: de bomen verliezen hun blad…
Normaal ga ik eigenlijk nooit midden in de zomer op vakantie, dus dit was even wennen. Voordeel is dat je gedwongen wordt om vooral zo min mogelijk te doen, behalve af en toe even loom het zwembad in te plonsen. Klinkt toch als echt vakantie… Bijkomend voordeel van het hoogseizoen is dat er veel wordt georganiseerd. In ieder stadje of dorp zijn er allerhande festivalletjes, markten en evenementen waar je naar hartelust de ‘couleur locale’ kunt opsnuiven.
Mijn favoriet? Een dorpsplein (waarschijnlijk de Place de la Mairie), in de avond, het is íets afgekoeld. Je koopt voor 2 euro een wijnglas en kunt vervolgens van diverse lokale wijnboeren al hun lekkernijen proeven. De wijnboeren hebben het in de wijngaard nu niet zo druk, dus ze maken graag tijd om je alles te vertellen over hun prachtige producten. Aan eten is ook gedacht en op een klein podium speelt een lokaal bandje. Et voila, een topavond!!
Zo ging het er in ieder geval in Sauve aan toe, een klein dorpje in de Cevennen. Onder de naam Sau’Vin, wat ik graag uitspreek als Zo’Fijn!, organiseert men dit 4 woensdagavonden in de zomer. Gelijksoortige wijnevenementen vind je natuurlijk op nog veel meer plekken in Frankrijk en andere wijnlanden. Echt een aanrader voor een leuke avond en je ontdekt er zomaar verrassend goede en lekkere wijnen.
Tijdens de verschillende festivalletjes en tussen het proeven door kwam het gesprek met de lokale wijnboeren ook weer op verkleuring. Niet alleen onze huid verkleurt door zonlicht, ook druiven veranderen van kleur. Dit wordt véraison genoemd.
Gedurende de rijpingsperiode van de druif blijft deze eigenlijk heel lang groen. Pas nu, aan het einde, begint deze te verkleuren. Dit is het resultaat van de fotosynthese in de bladeren die de koolstof in de lucht hebben opgevangen om er suikers van te maken. De druiven zwellen op, de blauwe druiven krijgen hun kenmerkende kleur en de witte druiven worden doorschijnend geel.
Véraison
Sau’Vin
De wijnboeren worden er al weer wat onrustig van… de oogst komt in zicht! Dit lijkt erg vroeg, maar een aantal wijnboeren in het zuiden verwacht, door de (aanhoudend) hoge temperaturen, eind augustus al te beginnen met de eerste pluk van vroegrijpe druiven zoals bijvoorbeeld Pinot Noir.
Tot die tijd verkleuren, bakken, bruinen of zonnen we er nog even lekker op los. Neem er ter verkoeling een lekker glas wijn bij, zou ik zeggen.
Fijn weekend en voor wie het betreft nog een fijne vakantie. Proost!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/de-bloemetjes/
Een van de belangrijke fases in de wijnbouw is nu zo’n beetje achter de rug: de bloei. In deze fase (meestal tussen half mei en half juni) wordt de basis gelegd voor de nieuwe oogst. De bloei bepaalt het succes en de grootte van de oogst. In mijn eigen stadsoase was dit ook duidelijk te zien de laatste weken; heel veel ieniemienie-trosjes met kleine witte bloemetjes. Dit belooft een wereldoogst!
De bedoeling is dat deze bloemetjes worden bevrucht om uiteindelijk een druif te kunnen worden. Maar wat gebeurde er bij mij nu in de tuin? Heel veel bloemetjes lagen op bepaald moment op de grond! Dit kan niet goed zijn… En dat klopt, het wordt ‘Coulure’ genoemd.
Warm en droog weer met weinig wind zijn een vereiste voor een goede bloei. Nu zijn dit niet meteen de meest voorkomende eigenschappen van het Nederlandse weer. Koud en nat weer of harde wind zorgen ervoor dat de bloemetjes niet open gaan en zodoende niet bevrucht kunnen worden. De niet bevruchte bloemetjes verdrogen en vallen af. Exit wereldoogst…
Voor mij is dit natuurlijk niet zo’n halszaak. De druivenranken bij mij in de tuin zijn puur ter vermaak en vergroening, maar voor een wijnmaker kan dit toch serieuze problemen opleveren. Nog even los van minder vruchten (dus minder opbrengst) ontstaan er hierdoor ook onregelmatige druiventrossen die minder compact zijn dan normaal, waardoor ze veel gevoeliger zijn voor ziekten.
Wees gerust, van veel van mijn leveranciers heb ik begrepen dat het microklimaat in mijn achtertuin niet exemplarisch is voor de meer zuidelijke delen van Europa, en dat de vruchtzetting er bij hen veelbelovend uitziet!
Maar we zijn er nog niet. Iets wat lijkt op ‘Coulure’ is ‘Millerandage’, waarvan ik het idee heb dat dit bij mij in de tuin óók al aan de hand is. Bij deze ‘Millerandage’ hebben bevruchting en vruchtzetting juist wel plaatsgevonden, maar minder optimaal door een slechte kwaliteit stuifmeel. Hierdoor ontwikkelen de druiven zich niet goed en worden niet rijp. Er ontstaan onregelmatige trossen met geschikte en ongeschikte druiven.
Voor de wijnmaker vormen deze trossen een lastig probleem: de druiven zullen na de oogst met de hand geselecteerd moeten worden, want de groene en onrijpe druiven wil je niet in de wijn hebben.
Niet wanhopen nu, de wijnranken hebben vanaf de bloei gemiddeld nog zo’n honderd dagen de tijd (nodig) om de trossen te laten groeien. Dus in september zullen we zien wat er werkelijk van terecht is gekomen.
Tot die tijd stel ik voor om vooral zelf even de bloemetjes buiten te zetten en met een goed glas wijn te genieten van mooi weer en de aanstaande zomervakantie.
Fijn weekend en proost!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/rode-wijn-in-de-koelkast/
Het is denk ik al ruim 10 jaar geleden. Er was een EK of WK voetbal, ik weet het niet meer zo precies, maar we waren in ieder geval op vakantie ergens in het zuiden van Frankrijk. Het enige kroegje in het gehucht waar we verbleven, had gelukkig een tv beschikbaar om de verrichtingen van Oranje te kunnen volgen.
Waar de aanwezige Nederlanders graag een pilsje drinken tijdens de wedstrijd, zijn de ‘locals’ toch meer van de wijn. Vanuit mijn ooghoek (de aandacht voor de wedstrijd wil wel eens verslappen) zag ik dat de bestelde ‘vin rouge’ verrassenderwijs uit de koelkast kwam.
Natuurlijk weet ik wel dat met kamertemperatuur voor rode wijn zo’n 18°C wordt bedoeld, maar zo íj́skoud is wel een ander verhaal. Geïntrigeerd door dit fenomeen, bestelde ik ook een glas. Tja, op koelkast temperatuur is het net limonade, dus dat borrelt lekker weg. Zo was deze rode wijn waarschijnlijk ook bedoeld.
In die tijd keek ik dus wat vreemd op van die gekoelde rode wijn, maar tegenwoordig gebeurt het steeds meer en wint het aan populariteit. Op zich ook niet gek. Rode wijn, op kamertemperatuur, in de zomer, kan best zwaar over komen. Hierdoor houden mensen het vaak bij wit en rosé. Zonde!
Dit betekent trouwens niet dat je meteen je hele rode wijn voorraad in de koelkast moet leggen. Niet alle rode wijnen lenen zich even goed voor gekoelde consumptie. Daarnaast is rode wijn met zo’n 2 graden koeling al heerlijk te drinken. En geen zorgen; dit gaat echt niet ten koste van de smaak.
Soepele, licht fruitige rode wijnen laten zich goed koelen. Denk hierbij aan wijnen van druivenrassen als Pinot Noir, Grenache, Gamay, Cabernet Franc en Blauer Zweigelt. Koelkast temperatuur is wel écht te koud, dan proef je niets. De beste temperatuur is tussen 12 en 16°C. Een half uurtje in de koelkast is vaak al genoeg om deze temperatuur te bereiken.
Ben je meer van vollere en krachtige rode wijnen? Koel deze dan tot maximaal 16 a 18°C (de befaamde ‘kamertemperatuur’). Vijftien minuten in de koelkast is hier al voldoende. En onthoud in ieder geval: wijn in het glas is makkelijker weer te verwarmen (dit gaat vanzelf) dan te koelen, want ijsblokjes in wijn kan natuurlijk echt niet…
Deze zomer weer een EK voetbal, dit keer de dames. Ik leg de rode wijn vast koud! Al ben ik benieuwd of die flessen dit weekend überhaupt overleven… die gekoelde rode wijn is ook echt een traktatie bij de barbecue.
Proost, geniet van je weekend en het prachtige weer.
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/44-jaar-gerijpt/
Eerder deze week mocht ik mijn 44e verjaardag vieren. Voor sommige mensen, bijvoorbeeld mijn vrouw, is het in zicht komen van de magische grens van 50 jaar (duurt nog steeds 6 jaar hoor) op z’n zachtst gezegd een dingetje. ‘Het begin van het einde!’
Nu zie ik dit zelf niet zo somber in en ben ik er misschien ook niet zo mee bezig. Maar, ik kan niet ontkennen dat ik ook wel merk dat veroudering (of rijping zo je wilt) mij wel verandert. Een grijze haar hier en daar en dat buikje… Daarnaast ook een veranderende kijk op wat belangrijk of goed is in het leven, noem het smaakontwikkeling.
Bij wijn is dit niet anders. Bij jonge wijnen ruiken en proeven we eigenlijk alleen primaire aroma’s. Denk hierbij aan zwart, rood en gedroogd fruit in rode wijnen. Voor witte wijnen kun je denken aan groene appels, citrusvruchten, tropisch fruit en steenfruit en alle soorten onrijpe vruchten. Kruiden en specerijen, zoals munt, peper of zoethout, behoren ook tot de primaire categorie.
Door veroudering ontstaat er meer gelaagdheid en ontwaar je ineens heel andere aroma’s en smaken… Jonge smaken van vers fruit worden ingetogener, meer richting gedroogd fruit. Andere smaken komen ook naar voren, zoals honing, kruidige noten, hooi, paddenstoelen, steen en aarde.
Wijn is wat dat betreft, net zoals het leven, continu in beweging. Zuren en alcohol reageren op elkaar om nieuwe verbindingen te vormen. Andere verbindingen kunnen oplossen, om vervolgens weer op een andere manier te combineren. Elke keer dat je een fles opent, proef je de wijn in een ander stadium van zijn ontwikkeling, met nieuwe en andere nuances. De wijnen veranderen ook qua textuur. Droge witte wijnen kunnen bij veroudering bijna stroperig en vettig worden, terwijl rode wijnen zachter aanvoelen.
Dat stroperige van gerijpte witte wijn herken ik wel: het hoeft niet meer allemaal snel, sneller, snelst. De zachtheid van rijpe rode wijn? Ik denk dat ik over de jaren wel wat milder ben geworden…
Ook wijn krijgt grijze haren, of eigenlijk wordt ze bruin. Dit komt door langzame oxidatie en is afhankelijk van de hoeveelheid lucht die achterblijft in de hals van de fles en hoe goed de sluiting is.
Witte wijnen evolueren van bleke citroen of goudkleurig naar amber en zelfs bruin, en zalmkleurige rosé’s kunnen tinten van uien aannemen als ze ouder worden. Naarmate rood zich ontwikkelt, verplaatst oxidatie ze vaak van het paarse uiteinde van het spectrum naar taankleurige of bruine tinten.
Genoeg manieren dus om jong en oud van elkaar te onderscheiden. Rest de vraag of wijn die 44 jaar gerijpt heeft het begin van het einde is of er misschien al overheen. Weet dat ongeveer 90% van de wijnen is bedoeld om jong te worden gedronken, terwijl een klein percentage van de wijnen verbetert met drie tot tien jaar op fles. Slechts een klein aantal wijnen (sommige schatten slechts 1%) zijn bedoeld om 10 jaar of ouder te worden.
De wijn op mijn verjaardag is dus uit dezelfde categorie als mijn vrouw en ik: jong, fris en fruitig!
Proost en fijn weekend.
https://flessenpostuitalkmaar.nl/mijn-eigen-wijngaard/
Nou ja… eigen wijn(gaard)… Ik heb dus een wijnstok gekocht op Wijndomein Bergen, wat feitelijk inhoudt dat ik de komende vijf jaar ‘eigenaar’ ben van deze ene wijnstok. Deze wijnstok heb ik eerder deze week zelf mogen planten en met een beetje geluk geeft deze stok over 2 a 3 jaar genoeg sap voor maar liefst 2 flessen wijn!
Voor aanvulling van mijn wijnvoorraad hoef ik het dus niet te doen, maar daar gaat het mij ook niet om. Het is geweldig om zó dicht bij huis zó intensief betrokken te kunnen zijn bij het proces van aanplant tot uiteindelijke wijn en alles wat daartussen moet gebeuren. Superleuk om op deze manier hier alles over te weten te komen, zonder er honderden kilometers voor te hoeven rijden.
Het begon allemaal met de selectie van de druivensoort. We konden kiezen uit Cabernet Cortis, Monarch, Rondo, Muscaris, Cabernet Blanc of VB32-7 (Sauvignon Soyhières). Nu denk je wellicht meteen: deze namen zeggen mij niets, en wat is er met de chardonnays, sauvignons, merlots of syrahs van deze wereld gebeurd?
Deze klassieke laatrijpende soorten doen het gewoon niet goed in het wat frissere en vochtige klimaat hier in het noorden. Sinds 2000 zijn er veel nieuwe druivensoorten op de markt gekomen die minder gevoelig zijn voor meeldauw (schimmel) en als bijkomend voordeel eerder rijp worden. Ideaal voor wijnbouw in de Noordelijke delen van Europa!
Wij kozen voor de Cabernet Blanc, een kruising van Sauvignon Blanc met diverse resistente rassen, waarbij de precieze samenstelling nog altijd in nevelen gehuld is. Hij geeft frisse sauvignon achtige wijn en is een belangrijke leverancier voor prijswinnende witte kwaliteitswijnen in Nederland. Dat belooft wat!
Dan het planten. Gelukkig hadden ze bij Wijndomein Bergen al wat voorbereidende werkzaamheden gedaan: de wortelstokken hebben al 2 dagen in het water gestaan. Hierdoor zijn ze goed volgezogen wat er voor zorgt dat de wortelstok goed op eigen kracht kan uitlopen. Het plantgat van ruim een halve meter diep is gelukkig ook al uitgegraven.
Nu moet ik er voor zorgen dat de plant mooi in de rij tussen de palen komt te staan: het is het beste voor de sapstromen van wortel naar druif, als de plant mooi recht omhoog kan groeien. De wortels moeten goed naar beneden wijzen, zodat ze straks makkelijk de diepte in gaan. Een handvol havermout vlakken op de wortels bevordert vervolgens schimmelvorming (van het goede soort) in de bodem. Het plantgat kan nu dicht. Ik trek de wortelstok nog een beetje omhoog zodat deze een vuist boven de grond uitkomt. Beetje aanstampen, emmer water er overheen, alles om ervoor te zorgen dat de wortels goed contact met de bodem maken en niet blijven zweven in lucht of water.
Hopelijk zal de plant dit jaar al flink groeien, misschien wel tot een meter hoog. Maar, op dit moment is het belangrijkste dat er een goede stam ontstaat. Deze zal komende winter verhouten en zal dan minimaal de dikte van een potlood moeten hebben. Sterk genoeg om volgend jaar de eerste druifjes te kunnen produceren, die overigens nog niet geschikt zijn voor wijn. Helaas…
Gelukkig zijn er inmiddels nog zo’n 200 wijngaarden te vinden in Nederland, waarvan ik alvast kan proeven, in afwachting van mijn ‘eigen’ wijn. Ook benieuwd? Kom dan langs in de winkel, want sinds kort vind je hier ook een selectie Nederlandse biologische wijnen.
Proost en fijn weekend!
Friso
Staat ie goed…?
Cabernet Blanc
En nu maar groeien!
https://flessenpostuitalkmaar.nl/fan-van-les-cevennes/
De Cevennen is naast een nationaal park ook de naam van een kleine regio op de grens van de Rhône vallei en de Languedoc in het zuiden van Frankrijk. Vele Nederlanders lijken samen met mij fan te zijn van deze regio inclusief de omliggende gebieden Ardèche, Vaucluse, Gard en Bouches du Rhône (de kust tussen Marseille en Montpellier); ieder jaar gaan we er met grote getalen op vakantie.
Alhoewel ik vroeger ook veel in deze streek op vakantie ben geweest, is mijn fan-zijn niet (alleen) ontstaan door het altijd mooie zonovergoten weer (nou ja, altijd), de ongerepte natuur en historische dorpen en steden. In die tijd had ik er nog geen oog voor, maar er wordt hier ook ontzettend veel wijn gemaakt.
Zowel de zuidelijke Côte du Rhône als de Languedoc, inclusief het wijngebied in Les Cévennes, hebben lang bekend gestaan om hun productie van met name bulkwijn van discutabele kwaliteit. Gelukkig is daar in de laatste decennia veel veranderd.
Toen Ronald, een oud-collega uit mijn ‘hotel-tijd’, samen met zijn vrouw Wilma, zo’n 10 jaar geleden mede-eigenaar werden van Domaine Le Mazelet (in Les Cévennes), was de interesse pas echt geboren. Al tien jaar volgen wij op deze manier van dichtbij het wel en wee van een kleinschalig wijnbedrijf (6ha) dat vanaf de start biologisch aan het werk is gegaan.
Dit zie je dus steeds meer in Les Cévennes: waar in het verleden druiventelers veelal hun druiven verkochten aan de lokale ‘Cave Cooperative’, waar er dus die bulkwijn van werd gemaakt, zie je nu steeds meer boeren die weer zelf wijn maken. Op kleine schaal, biologisch én met hart en ziel. Je zult begrijpen dat dit prachtige wijnen oplevert.
Bijkomend pluspunt is dat binnen de IGP Cévennes (de beschermde oorsprongsbenaming), in tegenstelling tot veel andere wijngebieden in Frankrijk, een grote verscheidenheid aan druivenrassen wordt toegestaan. Dit geeft de wijnmakers in dit gebied dus grote vrijheid en stimuleert creativiteit. Veel verrassende wijnen dus! Daarnaast speelt men ook met het idee om biologische certificering dé standaard te maken voor alle Cevennen wijnen. Top!
Door Ronald en Wilma heb ik veel bevriende wijnmakers in Les Cévennes leren kennen, ook allemaal kleinschalig en biologisch. Mede door met hen samen hier in Nederland proeverijen te organiseren, met natuurlijk uitsluitend hun eigen wijnen en die van vrienden uit Les Cévennes, was meteen het zaadje geplant voor mijn eerste eigen onderneming: Pop-Up Proeven.
Met de komst van WIJN. Alkmaar mag ik me naast fan, inmiddels ook wel specialist van Les Cévennes noemen. Andere streken en landen zijn zeker vertegenwoordigd in mijn winkel, maar om en nabij de helft van het assortiment bestaat toch uit verrassende, mooie, smaakvolle, biologische wijnen uit deze door mij zo geliefde regio.
Ben je nu ook zo benieuwd geworden naar verrassende wijnen uit deze heerlijke streek, of misschien wil je nu deze zomer (weer) die kant op? Kom eens langs op de Laat. Dan vertel ik je graag meer en kan ik je eventueel in contact brengen met diverse wijnmakers voor een bezoek ter plaatse…
Ik ga nog even heerlijk verder dromen. Proost, en een fijn weekend!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/vijftig-tinten-wijn/
‘Sprankelend bleek geel’, ‘glinsterend goud’, ‘een kristallijne kleur met lichtgroene en gouden highlights’, ‘briljant robijnrood’, ‘diep donkere inktkleur met jeugdige highlights’…
… zomaar wat poëtische kleurbeschrijvingen van willekeurige wijnen uit mijn winkel. Klinkt allemaal prachtig, hè? Toch bijzonder hoe al deze tinten ontstaan als je bedenkt dat het sap van zowel witte als rode druiven, op enkele uitzonderingen na, kleurloos is.
De kleurstoffen aanwezig in de schil van de druif zorgen voor de verkleuring van het sap. Dit zal bij iedere druivensoort een net iets andere tint opleveren. Daarnaast spelen leeftijd, rijping en hoe de wijn gemaakt is ook een belangrijke rol. Om de kleurstoffen over te brengen op het sap zullen de schilletjes moeten weken in het sap, de zogenaamde ‘maceratie’. Langere of kortere schilweking kan weer tig tinten opleveren, maar zorgt ook voor de vijf basis ’kleuren’: wit, oranje, rosé, gris en rood.
Bij witte wijn vindt er geen schilweking plaats. Er is alleen schilcontact tijdens het persen, daarna wordt ieder contact tussen het sap en de rest van de druif (schil, pitjes, steeltjes) vermeden. Zonder schilweking is het dus ook mogelijk om witte wijn te maken van rode druiven. Dit levert naast de eerder genoemde factoren dus verschillende tinten op. Wit is wat dat betreft een wat vreemde aanduiding voor wijnen die in kleur variëren van bijvoorbeeled groengeel, citroengeel tot goudgeel.
Oranje wijn ontstaat door bij witte druiven juist wél schilweking toe te passen. Hierdoor krijg je ook tannine in deze wijnen. Oranje wijn is zodoende stevig zoals een rode wijn kan zijn, maar mét de frisheid die een witte wijn heeft. Oranje wijn is vooral een hit bij makers van natuurwijn en een aardige hype op dit moment. Het is zeker niet nieuw: het komt oorspronkelijk uit Georgië. Hier wordt deze wijn al 5000 (!) jaar op traditionele wijze gemaakt. Het productieproces hiervan is zelfs UNESCO erfgoed!
Rosé zit ergens tussen wit en rood in. Dit betekend niet dat rode en witte wijn met elkaar gemengd worden, dit is verboden. Nou ja, behalve dan in de Champagne streek. In alle andere streken wordt rosé gemaakt van rode druiven door middel van een korte schilweking. Veel mensen denken ten onrechte dat donkere rosé zoeter is dan lichte varianten. Een langere schilweking levert naast meer kleur wel zeker meer smaak op!
Gris is een term die gebruikt wordt voor rosé wijnen die gemaakt zijn zonder maceratie van de (rode) druiven. De wijn heeft hierdoor een zeer lichte kleur. De zogenaamde Gris de Gris mag in Frankrijk alleen gemaakt worden van licht getinte rode druiven zoals Cinsault, Gamy en Grenache Gris.
Bij rode wijn vindt de langste schilweking plaats. Hoe langer de wijnmaker de maceratie laat duren hoe intenser natuurlijk de kleur, maar ook meer extractie van geur-, smaakstoffen en tannines. De tannines kunnen (jonge) wijn stroef maken, maar zorgen tegelijkertijd ook voor houdbaarheid. Tig mogelijkheden dus, van lichte, direct drinkbare en misschien wel gekoelde rode wijn, tot echte krachtpatsers, die eerst een paar jaar moeten rijpen.
Ik heb er dorst van gekregen…
Fijn weekend!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/hoera-een-jaar/
Afgelopen zaterdag was de winkel alweer een jaar open! Ongelooflijk hoe snel dit jaar voorbij is gevlogen met lockdowns, gesloten winkels, gesloten horeca etc. Een erg bijzonder jaar dus waarin veel dingen vaak niet konden of mochten, die juist de handel in wijn zo leuk moeten maken.
Gelukkig konden op deze eerste verjaardag alle registers (weer) open: een uitgebreide proeverij van wijnen van het Italiaanse Cantina Terracruda stond op het programma. Luca, eigenaar en wijnmaker, was speciaal overgekomen uit het kleine plaatsje Fratterosa in Le Marche om persoonlijk alles te komen vertellen over zijn wijnhuis en wijnen.
Deze proeverij bleef niet onopgemerkt dus het was zaterdag de hele middag volle bak in de winkel. Wat heerlijk! Hier doe je het voor: de verhalen vertellen over deze wijnen aan een winkel vol enthousiast publiek. Ook voor Luca was het een verademing om weer op pad te zijn en zijn wijnen te kunnen promoten.
Een persoonlijke relatie met alle wijnmakers vind ik erg belangrijk. Maar door de voor ons allen bekende omstandigheden, was dit ook pas mijn eerste (fysieke) kennismaking met Luca. Het aanstekelijke enthousiasme waarmee wijnmakers, zo ook Luca, kunnen vertellen over hun passie zorgt ervoor dat ik stiekem meteen weer zo veel leer over zo’n wijnhuis en de wijnen. Simpelweg doordat je de verhalen uit de eerste hand hoort.
Cantina Terracruda is een jong familiebedrijf, begonnen in 2000 door de ouders van Luca, samen met hem en zijn twee zussen. Sinds de start hebben zij zich toegelegd op de verbouw van uitsluitend inheemse Italiaanse druivensoorten. Bianchello del Metauro (een kloon van trebbiano), Sangiovese en Pergola (of Aleatico) zijn de drie belangrijkste. Het mooie is dat zij met deze 3 soorten maar liefst 16 verschillende wijnen maken! Wit, rosé, rood, spumante, natuurwijn, dessertwijn, ze maken het allemaal.
Alle wijnen zijn van een enkele druivensoort gemaakt, alleen de ‘opvoeding’ van de wijnen verschilt. Niet alleen de lengte van lagering maar ook de lagering op staal, gebruikte of nieuwe houten vaten spelen hierin een belangrijke rol. Zo krijg je van elke druivensoort een ‘Tradizionale’, ‘Superiore’ en ‘Riserva’ wijn (nog even los van bruisende en rosé wijnen). Schitterend om dit allemaal uitgelegd te krijgen door de maker zelf, en natuurlijk ook meteen de verschillen te proeven.
Na negen wijnen (sorry, alle 16 proeven ging wat ver), had Luca zich aardig suf gekletst. Waardoor iedereen wel een goede indruk van de mogelijkheden bij Cantina Terracruda heeft gekregen en voldaan huiswaarts keerde (al dan niet met een doosje wijn onder de arm).
Kortom, een geslaagde middag, een top eerste verjaardag en een ‘format’ dat voor herhaling vatbaar is. Sterker nog, in deze feestmaand staat de volgende proeverij alweer gepland! Op zondag 24 april ontvang ik Ronald van Domaine Le Mazelet in de winkel. Benieuwd naar deze Nederlandse wijnmaker uit Frankrijk? Klik dan hier om je aan te melden.
Voor nu een fijn weekend en proost!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/van-eigen-bodem
Wist je dat je in Nederland inmiddels rond de 200 wijngaarden kunt vinden?! Ik dus niet… Waar ik veelal aan Limburg denk als het thuis van de Nederlandse wijn, blijkt het overgrote deel tegenwoordig toch meer in het oosten van het land te zitten. Ook rondom Alkmaar vind je er een aantal, zoals De Koen, Zwirs en Wijngaard Bergen.
Een hele nieuwe wereld aan wijn te ontdekken dus, en super leuk om een Nederlandse selectie wijnen toe te voegen aan het assortiment. Het zijn veelal kleinschalige familiebedrijven, wat natuurlijk heel goed past binnen mijn filosofie. Kortom, op stap in eigen land. Afgelopen weekend bracht me dat in het (toch weer) Zuid-Limburgse Eys (net onder Heerlen).
Hier maakte ik kennis met Peter en Chris, vader en zoon, de eigenaren van Domein Aldenborgh. Enorm gepassioneerde mensen die op een zo natuurlijk mogelijke manier wijn proberen te maken, en daarmee een van de weinige biologisch gecertificeerde wijndomeinen in Nederland beheren.
Tijdens de rondleiding over het domein wordt al vrij snel duidelijk dat deze twee elkaar bijzonder goed aanvullen. Waar Peter kan verhalen over 35 jaar praktische ervaring met druiventeelt en vinificatie, vult Chris sinds 2017 graag aan met opgedane kennis van zijn studie biologie (specialisatie plantmicrobe interacties).
Een korte maar pittige wandeling van zo’n 10 minuten heuvelopwaarts brengt ons in de volledig biologsiche wijngaard op de zuidflank van de zogenaamde ‘boerenberg’. Slechts 6 hectare groot, waarvan 3 hectare nog in ontwikkeling met jonge aanplant. Een schitterend uitzicht over het Zuid-Limburgse heuvelland, met een zonnetje erbij. Ben ik nog in Nederland…?
Hier vertelt Peter dat hij vanaf het begin al wars is van commerciële gewasbeschermingsmiddelen. “Omdat wij niet met synthetische bestrijdingsmiddelen of kunstmest werken, krijgt de natuur in onze wijngaarden alle kans om zich te ontwikkelen. Dit vertaalt zich in een rijke bodemcultuur. Rondom en tussen de ranken groeien tal van bomen en planten. Zeldzame zangvogels nestelen in de wijngaard en voeden zich met een rijk aanbod aan insecten. Er is zelfs een dassenburcht. Dankzij respect voor de natuur kent onze wijngaard een bosachtige biodiversiteit.”
Terug in het dorp neemt Chris ons mee in de wijnkelder. Gehouwen uit kalkmergelsteen is hier jaarrond een redelijk constante temperatuur van 16 graden. Ook hier gaat alles zo natuurlijk mogelijk. Alleen de natuurlijke gisten (uit de wijngaard zelf) worden gebruikt en de vergisting vindt plaats in oude houten vaten. Filtering, daar doen ze hier niet aan. Klaring vindt uitsluitend plaats via de natuurlijk weg van bezinking en overheveling.
Vader’s jarenlange ervaring leert dat deze werkwijzen er voor zorgen dat waardevolle voedingsstoffen en échte smaak in de wijn behouden blijven. En dat proef je! (Want dat hebben we natuurlijk ook gedaan…) Bijvoorbeeld de mousserende Riesling genaamd Eyra. Dit is hun specialiteit en volgens Chapeau Magazine ‘…een volwaardig alternatief voor andere, superieure en kostbare mousserende wijnen, inclusief de top van de Champagne’.
Deze en andere heerlijkheden van Domein Aldenborgh wil ik de Alkmaarders natuurlijk niet onthouden, dus alvorens huiswaarts te keren heb ik eerst de wagen volgeladen… Geïnteresseerd? Wees er snel bij, want de voorraad is gelimiteerd!
Die Nederlandse wijn, dat smaakt naar meer! Mijn ontdekkingsreis gaat door en afspraken zijn in de maak met De Koen in Langedijk (lekker lokaal), maar ook Dassemus in Chaam (Noord-Brabant) en Wolf in St. Michielsgestel staan op de planning. Daarover hopelijk later meer.
Voor nu proost en een fijn en zonnig weekend!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/wijn-prijs-combinatie/
Proef je nou het verschil tussen ‘goedkope’ en ‘dure’ wijn? Een vraag die mij vaak wordt gesteld. Maar, wat is duur en wat is goedkoop?
Bij koffiebars wordt tegenwoordig met gemak 5 euro neergeteld voor luxueuze koffie’s en in de kroeg is deze prijs heel normaal voor een glas bier of wijn. Echter, diezelfde 5 euro voor een fles wijn in de supermarkt wordt al snel als duur bestempeld. Minder dan € 3,50 is wat de Nederlandse consument gemiddeld uitgeeft aan een fles wijn in de supermarkt…
Ondanks het gebrek aan wijnen van onder de 5 euro in mijn winkel, begint de voorraad toch weer aardig te slinken, en het rosé seizoen staat te trappelen voor de deur! Hoogste tijd dus voor een bestelling bij mijn leveranciers in de Cévennen.
En dan wordt je direct weer even met de neus op de feiten gedrukt. Afhangende van het aantal pallets (1 pallet = 600 flessen) dat ik bestel, betaal ik alleen al voor transport gemiddeld 33 cent per fles. Tel daarbij accijns van 66 cent per fles plus 21% btw en er is al € 1,20 bovenop de inkoopprijs van de wijnboer gekomen.
Reken vervolgens de kosten mee voor fles, etiket, kurk/schroefdop, capsule, omdoos en de marge voor wijnboer, importeur en wijnhandel, en om deze wijnfles bij je thuis op tafel te krijgen gaat de prijs al snel richting € 3,50. En dan zit er nog geen wijn in!
Bepalend voor de prijs van de wijn ín de fles zijn o.a.:
- Locatie/prijs van de grond van de wijngaard
- Druiven met de hand geplukt of machinaal
- Sap als ‘bulk’ getransporteerd of ter plaatse gebotteld
- Hoeveelheid water toegevoegd aan de wijnranken
- Manier van persen en bottelen
- Biologische wijnbouw of niet
- Wel of geen (eiken)houten vaten
Het moge duidelijk zijn dat de keuzes die de wijnmaker hier maakt niet alleen van invloed zijn op de prijs maar ook op de kwaliteit. Kwaliteit kost simpelweg gewoon geld.
Maar proef je nou het verschil?
Bij wijnen met een verkoopprijs tot 5 euro is er maximaal anderhalve euro geïnvesteerd in de wijn. Dus, niet hand geplukt; waarschijnlijk in bulk, over zee naar Nederland gekomen en hier gebotteld; opgeblazen waterige druiven met weinig aroma; maximaal geperst; zeker niet biologisch en bij het vermoeden van houtrijping heeft er waarschijnlijk een theezakje houtsnippers in de RVS tank gehangen…
Besteed je het dubbele (10 euro) dan is het budget van de wijnboer al ruim verviervoudigd, want de basisprijs van de fles (zonder de wijn dus) blijft immers gelijk. Hierdoor kan hij/zij met meer zorg en aandacht wijn maken. En dat ga je proeven!
Het verschil in kwaliteit tussen een fles van 5 of 20 euro is dus enorm, maar wat als een wijn meer dan 30 euro kost? Bij de kostprijs van deze wijnen spelen niet alleen de omstandigheden van de productie mee, maar vooral andere parameters, zoals vraag en aanbod, de reputatie van de wijnmaker, de merknaam en de marketingkosten. Dit maakt de kwaliteit van deze wijn daarentegen niet beter dan die van een fles van 25 euro.
Smaak en beleving blijven natuurlijk super persoonlijk. Ben je gewoon blij met die wijn uit de supermarkt van rond de 5 euro? Helemaal niets mis mee! Lekker doen. Toch wil ik je uitdagen. Besteed eens een paar euro meer. Koop biologisch. Ervaar het verschil. Geniet.
Proost en fijn weekend!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/horizon/
Als wijnhandelaar vertel ik natuurlijk graag over mijn avonturen in/met wijn en mag ik hier iedere twee weken de rubriek ‘Food and Wine’ van de Flessenpost uit Alkmaar mee vullen. Deze week is mijn column wellicht wat ‘off-topic’, want ik wil het eens over een ander avontuur hebben: mijn eerste ‘Trash Walk’.
Of gaat dit toch over wijn? Genoeg lege wijnflessen gevonden onderweg en na afloop was ik ook wel toe aan een goed glas wijn… Want, jemig de pemig, wat zwerft er een hoop troep door onze mooie stad, als je er echt op let.
Nanda van El Kombi (jeweetwel, de Sup School), organiseerde deze ‘Trash Walk’, op dezelfde dag als ‘Bali’s Biggest Clean-Up’, waar zij jaren geleden al eens aan mee deed en door is geïnspireerd. Overigens organiseert Nanda vaker van dit soort evenementen waarbij ze onze stad samen met vrijwilligers weer wat schoner probeert te krijgen. Gedurende de zomer ook vaak op het water met SUP’s onder de naam Sup It Up. Vaste prik zijn ieder jaar de opruimacties daags na Koningsdag en Alkmaar Ontzet. Mocht je geïnteresseerd zijn, check dan haar website www.elkombi.nl.
Afgelopen zondag gingen we dus met een groepje van zo’n 10 enthousiastelingen, gewapend met knijpers en vuilniszakken, op jacht naar zwerfafval in een winderige en natte binnenstad. Het is ongelooflijk om te zien wat je in anderhalf uur tijd aan zakken vol afval verzameld. Van de standaard plastic zak tot jassen, pvc pijpen, parfumflesjes en wat al niet meer. Afgedankte planten die ergens in de bosjes worden gekieperd met de (plastic) kaart met verzorg instructies er nog aan. Sowieso is het heel veel (groot en klein) plastic en blik dat rondzwerft. Én sigarettenpeuken, onnoemelijk veel sigarettenpeuken.
De ‘Trash Walk’ is er op gericht om afval van de straat te halen voordat het in het water terecht komt. Volgens Nanda raakt het afval dan uit het zicht en zwerft het de hele wereld over, bijvoorbeeld naar de doorgaans prachtige stranden van Bali.
Waarom vertel ik dit nu hier? Is er een link te leggen met wijn? Misschien…
Twee dagen voor deze wandeling zag ik het programma ‘De Prijsknaller’ over goedkope wijn. Hier werd snel duidelijk dat de goedkope wijn in de Nederlandse schappen alleen mogelijk is door grootschalige industriële productie, die verrassenderwijs gepaard gaat met het gebruik van veel chemische middelen. Een biologische Franse wijnboer geeft aan dat handel in zijn wijnen met Nederland niet lukt, omdat men de door hem gewenste prijs niet wil betalen. (Meer over de prijs van wijn in een volgende column.)
Zaken als Balinese stranden vol met (ons) zwerfafval of geïndustrialiseerde wijngaarden volgespoten met gif liggen voorbij onze horizon, dit is voor mij de link.
Mijn eigen horizon was ook niet zo breed, hoor. De start van mijn eigen bedrijf heeft daar het afgelopen jaar snel verandering in gebracht. Natuurlijk door mijn samenwerking met uitsluitend biologische wijnmakers. Maar ook de nieuwe en enthousiaste generatie lokale kleine ondernemers, waaronder Nanda, die zich niet ontoevallig recht tegenover mijn winkel hebben verzameld bij Urban Nomads Club, zetten aan tot nadenken.
Vanavond, onder het genot van een niet al te goedkoop glas wijn, meteen maar weer inschrijven voor de volgende trash walk! Doe je ook mee?
Proost en fijn weekend.
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/wijn-klaar-vullen-maar/
De wijngaarden (op het noordelijke halfrond) zijn op dit moment in diepe rust. Daarnaast is het grote werk in de wijnkelder inmiddels ook wel aardig klaar. Je zou denken, een ideaal moment voor de wijnboer om aan een welverdiende vakantie te beginnen. Dat gebeurt ook zeker in deze periode, maar wijn die klaar is moet natuurlijk ook nog in een fles. Pas dan kan deze verkocht worden.
Emma van Mas Seren kan niet wachten om haar nieuwste witte en rosé wijnen op de markt te brengen en heeft dan ook de vakantie overgeslagen en direct een bottel vrachtwagen laten komen om de daad bij het woord te voegen.
Die bottel vrachtwagen is echt een uitvinding voor de kleinschalige wijnboeren waar ik mee werk. Je kunt je vast voorstellen dat een complete bottellijn aanschaffen best prijzig is, helemaal als je bedenkt dat je dit soort machines hooguit een aantal keer per jaar gebruikt. Je ziet ook wel dat collega wijnboeren gezamenlijk zo’n bottellijn aanschaffen, maar dan ben je wel zelf verantwoordelijk voor onderhoud en dergelijke. En dan moet je er ook nog de ruimte voor hebben.
Zo’n bottel vrachtwagen komt gewoon het erf oprijden en klapt aan alle kanten open. Een grote vulslang wordt vanuit de kelder aangesloten op de wagen. Lege flessen gaan aan de voorkant naar binnen en aan de achterkant komen gevulde flessen voorzien van etiket, kurk en capsule weer naar buiten. Sommige systemen verpakken ook meteen in doos, soms gebeurt dit handmatig. Pallet volstapelen en de wijn kan op transport!
Bottelen gebeurt meerdere keren per jaar, afhangende van hoe lang de wijnboer zijn wijn wil laten rijpen in de tank of op houten vaten. Zo heb ik eens geholpen met bottelen bij Domaine Le Mazelet in september, zodoende zien de foto’s hieronder er wat zonniger en warmer uit dan wat je medio januari zou verwachten. Super leuk om dit eens mee te maken. In mijn beleving is het echt een bijzonder moment in de jaarlijkse cyclus van de wijnmaker; hier komt alles van een jaar hard werken samen.
Als startend wijnimporteur en -winkelier heb ik nu ook bijna een jaarcyclus doorgemaakt en leek eind januari een goed moment om een korte break te plannen: het is stil bij de wijnmakers en het lijkt toch dat iedereen in januari wat mindert met wijn. Dus deze column komt vanuit de besneeuwde alpen.
Dit bleek inderdaad goed gepland, want ondertussen zijn er al proefdoosjes onderweg naar Nederland met deze vers gebottelde wijnen. Zo kan ik vanaf volgende week uitgerust en wel gaan proeven van al het nieuwe heerlijks dat het afgelopen jaar is gecreëerd door de wijnmakers. Geen enkel jaar is hetzelfde bij biologische wijnmakers, dus ik ben erg benieuwd waarmee ik de winkel weer mag gaan vullen…
Proost en een fijn weekend!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/terugblikken-en-vooruitkijken/
Eerste column van het nieuwe jaar! Oh ja, dat is er ook nog gebeurd afgelopen jaar: columnist geworden bij Flessenpost.
Als ik even terugkijk op 2021 was het gegarandeerd voor iedereen een bijzonder jaar. Bij mijzelf is er (naast dat columns schrijven) ook veel gebeurd. Het jaar ging flitsend van start met een groot aantal virtuele wijnproeverijen, toen nog de ‘core-business’. Volgens mij zat ik hierdoor meer te zoomen dan dat ik ooit bij mijn laatste werkgever gedaan heb!
Door dit succes moest er al snel nieuwe wijn geïmporteerd worden en groeide mijn kersverse bedrijfje meteen al ons huis uit. Ik vind wijn enorm lekker, maar als ondertussen je halve huis er mee vol staat wordt het tijd om op zoek te gaan naar andere ruimte. Hiermee werd het idee voor de winkel geboren.
Op zoek dus naar een winkelpand, en jeetje wat zijn die dingen lelijk als ze leeg zijn. Daar moet je wel even doorheen kunnen kijken en meteen bedenken hoe je zo’n ruimte gevuld gaat krijgen. Het assortiment is uitsluitend biologisch en dus leek een zoveel mogelijk circulaire inrichting het meest voor de hand liggend. Lees: alles dus tweedehands. Samen met mijn vrouw (dé marktplaats expert) hebben we veel plezier beleefd aan het bij elkaar sprokkelen van de winkelinrichting. Een bus vol met veertig europallets van een boer uit Hoevelaken, LED winkelverlichting van een kledingwinkel uit Spakenburg, een doorleefde proeftafel uit de buurt van Nijmegen, tapijten uit Heerenveen, enz.
Op 2 april opende de winkel haar deuren en leek het jaar vanaf dat moment voorbij te vliegen. Een goede aanloop in de winkel en veel positieve reacties gaven enorm veel energie. Ineens waren live proeverijen in de winkel weer mogelijk en is zelfs een van onze kleinschalige wijnboeren uit Zuid-Frankrijk al persoonlijk langs geweest om tekst en uitleg te geven over zijn wijnen. En dan sta je ook opeens je wijnen te schenken op een achtertuin concert ergens in Heiloo en tijdens de Popronde in Alkmaar.
En daartussendoor fietste corona met zijn steeds wisselende regels. Een ding bleef het gehele jaar hetzelfde: een wijnwinkel is essentieel. Natuurlijk kan ik niet anders dan dat beamen :-), maar het ondernemen wordt toch een stuk minder (leuk) als de rest van de collega’s om je heen dicht is.
Met een voorzichtige blik vooruit hoop ik (wellicht tegen beter weten in) dat de komende persconferentie weer wat ruimte gaat brengen. Winkels en horeca weer open, mensen op straat, op de terrassen, Alkmaar weer een bruisende stad. Dat zou toch heerlijk zijn?!
Dit zal er in ieder geval voor zorgen dat de 2022 columns weer gevuld kunnen worden met leuke gebeurtenissen zoals de zoektocht naar nieuw (Nederlands) assortiment, inspirerende wijnreisjes, live proeverijen in de winkel, leuke nieuwe samenwerkingen in de stad of die knaller van een verjaardagsfeest op 2 april…
Ik heb er nu al zin in!
Proost, een goed, gezond en bovenal gezellig 2022 toegewenst!!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/weer-veel-geleerd/
Uitgebreid op vakantie als kleine zelfstandige zat er van de zomer niet in. Als alternatief en goedmakertje hadden we een na-seizoensplek op Camping Corfwater in Petten geboekt. Anders… Maar ontzettend leuk! Weer van geleerd dat je niet altijd ver en lang weg hoeft om het vakantiegevoel te hebben.
Het jaarlijkse tripje naar onze wijnmakers in de Cévennen kwam om deze reden ook een beetje in het gedrang. Een volle week weg uit de winkel is geen optie. Helemaal niet gaan ook niet. Het werd dus snel een paar dagen op en neer aan het einde van november. Er nog even kort tussenuit naar het ‘zonnige zuiden’ zo vlak voor de december drukte.
Zaterdagmiddag om 17:00 uur de winkel sluiten en daarna direct de auto in. Het heeft ons geleerd dat het dan heerlijk doorrijden is. Voordat je het weet (zo’n acht uur later) ben je al in Nuits Saint Georges in het midden van de Bourgogne. En valt het Ibis hotel, voor een korte overnachting aldaar, reuze mee…
Bijkomend voordeel is dat op zondagochtend de eindbestemming nog maar vier uurtjes rijden is. Dat komt goed uit, zo zijn we mooi op tijd voor de lunch en ‘Les Vignes Réboussières’ in Saint Ambroix. Dit is een wandeling door de wijngaarden waarbij je onderweg 14 lokale wijnmakers tegenkomt en hun wijnen kunt proeven. Gelardeerd met live muziek en food trucks. Hier geleerd dat het ondanks heerlijke zonneschijn, toch goed koud kan zijn in het zuiden. Maar, dat dit de gemiddelde Fransman er niet van weerhoudt om de zondag te vullen met gezelligheid en goede wijn in de buitenlucht.
Geleerd dat dit ook een fijne periode is om in Zuid-Frankrijk te zijn. Je moet je alleen iets dikker aankleden. Weinig drukte. De wijngaarden zijn in ruste. Toeristen zijn er nauwelijks. Voor degenen die in de zomer wel eens in Uzès komen: de foto met het verlaten plein is de Place aux Herbes (in het seizoen tjokvol met markt, terrasjes en drukte). Prachtig om het eens zo te zien.
Bij bezoek aan onze leveranciers op maandag en dinsdag leer ik ook weer dat ik bij het overhandigen van een chocoladeletter en pepernoten niet hoef uit te leggen wie Sinterklaas is (en dat riedeltje had ik in mijn beste frans nog wel helemaal uit mijn hoofd geleerd). In het noordoosten van Frankrijk vieren ze namelijk ook Saint Nicolas. Alleen daar rijdt hij rond op een ezel en is Hans Trapp zijn helper. Of deze dan weer is ontsnapt uit de Sound of Music, weet ik niet…
Op woensdag is de mini vakantie alweer ten einde. Ook hier weer mooie inzichten: dat hele stuk in een keer naar huis rijden is toch een end; veertig dozen wijn in de auto is wel wat veel; het voelt alsof we weken zijn weggeweest. Weer helemaal opgeladen voor de eindsprint naar het einde van het jaar.
Een jaar waarin ik als startende ondernemer ontzettend veel heb geleerd en beleefd. Super gaaf dat zoveel Alkmaarders de weg naar mijn winkel al hebben gevonden en dit eerste jaar tot een succes hebben gemaakt. Grote dank voor dit vertrouwen. Ben je nog op zoek naar unieke wijnen met een verhaal voor de feestdagen, dan verwelkom ik je natuurlijk ook de laatste weken van het jaar graag bij WIJN.
Hele fijne feestdagen toegewenst met familie, vrienden, lekker eten en goede wijn!
Friso
ttps://flessenpostuitalkmaar.nl/meer-meer-meer/
In de krant kom ik steeds vaker artikelen tegen waarin het nut van de immer voortdurende (economische) groei ter discussie wordt gesteld. Ook een aflevering van Tegenlicht besteedde hier onlangs aandacht aan. Hebben we altijd meer nodig? Moet het altijd groter? Of hebben we op bepaald moment genoeg?
Zonder al te filosofisch te worden, ben ik hier eens over na gaan denken. In mijn eigen micro-economie, lees ons huishouden, is de (economische) groei aardig gestagneerd sinds ik voor mezelf ben begonnen. Sterker nog, er is sprake van forse krimp! Iedere startende ondernemer zal dit herkennen; er moet eerst flink geïnvesteerd worden in tijd en geld voordat het iets oplevert. Zijn we er slechter van geworden? Nee. Moeten we dingen laten? Soms. Is dat erg? Nee…
Natuurlijk is dit een weloverwogen keuze geweest en is er de ambitie dat deze winkel dusdanig (jawel) groeit, dat er ook geld overblijft om van te leven. “Maar wat nu als de winkel heel succesvol is?” “Ga je dan meerdere filialen openen?” “Een franchiseformule misschien?” Het zijn echt vragen die mij al eens worden gesteld.
Waarom zou ik dit willen? Nog los van het feit dat dit een enorme ver-van-mijn-bed-show is. Deze voorgestelde grootte van groei zal er voor zorgen dat ik niet meer kan werken met de kleine biologische wijnboeren die ik allemaal persoonlijk ken. Ze zullen niet aan de verhoogde vraag kunnen voldoen. Het plezier en de verhalen zullen dan toch deels verloren gaan.
Neem nou Mathieu Manifacier, eigenaar en 3e generatie wijnmaker van Domaine de Berguerolles. Vorige week nog te gast bij ons in de winkel, waar hij tussen het wijnproeven met onze klanten door, zonder het zelf te weten, ook zijn licht even liet schijnen over dit groei vraagstuk.
Robert, Mathieu’s opa, verwierf de ‘Clos de Berguerolles’ in 1967 in uiterst deplorabele staat. Vijftig jaar later, in 2017, neemt Mathieu het goedlopende bedrijf met ruim 30ha wijngaard officieel over van zijn vader. Gedreven door ambitie vergroot hij dat jaar de wijngaarden naar 48 hectare en worden plannen gemaakt om uitsluitend nog biologisch te werken.
Twee jaar later wordt 16 hectare wijngaard al weer afgestoten. Het bleek teveel. In die orde van grootte konden ze niet werken op de manier die ze willen en een product maken waar ze achter staan. Alle energie kan nu naar het perfectioneren van de biologische teelt en ontwikkeling van nieuwe wijnen. En dat hebben we geproefd!
Een aantal prachtige nieuwe natuurwijnen passeerden de revue. Natuurwijnen zijn puur, zonder toevoegingen en ongefilterd. Mathieu produceert deze wijnen op bio-dynamische wijze en hoopt binnen twee jaar hier het Demeter certificaat voor te ontvangen.
Bij Domaine de Berguerolles dus niet per se groei in volume, maar groei in toekomstbestendigheid. Dat smaakt absoluut naar meer, meer, meer…
Fijn weekend!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/kamelen-of-tweelingen
Een aardig gedeelte van de wijnen die ik importeer komen uit de Cevennen, of beter gezegd de Piémont Cévenol: ‘de voeten van de Cevennen’. Een kleine wijnstreek op grens van de Côte du Rhône en de Languedoc, gelegen aan de zuidelijke uitlopers van het Massif Central. Hier is mijn wijn-import-avontuur begonnen.
Fan van deze streek en haar wijnen mag ik mezelf wel noemen. De natuur in het Parc National des Cévennes is van een ongelooflijke schoonheid en ongereptheid die zeker de moeite van het bezoeken waard is. De glooiende en groen beboste heuvels worden wel eens broccoli genoemd, waar het zeker iets van weg heeft. Als fervent fietser kan ik er ook altijd mijn hart ophalen, met als toppunt de beklimming van de Mont Aigoual. Prachtig beschreven door Tim Krabbé in het boek ‘De Renner’.
Dit nationale park is in 2018 overigens vernoemd tot ‘International Dark Sky Reserve’. Hiermee is het het 13e gebied ter wereld, en het tweede in Frankrijk, dat op deze lijst staat van meest donkere plekken op aarde. Er is zo weinig lichtvervuiling dat je ‘s nachts geen hand voor ogen ziet (als er geen maan is), maar wel ontelbaar veel sterren kunt waarnemen. Op een schaal van 16 tot 23 – waarbij 23 het meest donker is zoals bijvoorbeeld het midden van een woestijn – scoren de Cevennen 21!
In deze afgelegen gebieden vind je natuurlijk ook wijnmakers. Zoals bijvoorbeeld de broers Thomas en Nicholas. Derde generatie wijnmakers van Domaine Le Sollier; een klein wijndomein van zo’n 12 hectare nabij een gehucht genaamd Monoblet. Prachtige wijngaarden met zicht op twee schilderachtige heuveltoppen, waarvan ik tot voor kort heb gedacht dat ze Le Chameau heten. De Kameel. Leek me logisch: twee bulten in een gebied waar het net zo donker wordt als in het midden van de woestijn.
Of mijn frans laat te wensen over, of ik heb me verkeken op een lokaal dialect. Waarschijnlijk een combinatie van beide… In sommige delen van de Languedoc wordt namelijk nog wel eens Occitaans gesproken oftewel ‘le langue d’oc’. Een taal die net zoals het Frans afstamt van het Latijn, maar ergens een andere afslag heeft genomen. Waar de Fransen ‘oui’ zeggen, zeggen ze in de Languedoc ‘oc’. Zou daar ons ‘oké’ vandaan komen?
Hoe het ook zij, ik heb het verkeerd verstaan. Deze twee heuvels heten namelijk Les Jumeaux. De Tweeling… En die twee broers, die maken er wijn die meer dan oké (of oc) is. Dat wordt weer genieten dit weekend.
Proost!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/importeren-kun-je-leren
Dit weekend, precies een jaar geleden, ben ik begonnen met zelf wijn importeren. De start was in het zuiden van Frankrijk: de Cevennen. Nu denk je misschien, hoe moeilijk kan het zijn? Je rijdt naar Frankrijk, koopt wijn, laadt het in en rijdt weer terug naar Nederland. Vrij verkeer van goederen en zo…
Zo dacht ik er in het begin ook over. Gewoon lekker zelf doen, ergens ook wel wat romantisch en hoe leuk is het om de wijn persoonlijk op te halen bij alle kleine wijnboeren waar je zaken mee doet?
Als particulier mag je zonder problemen 90 liter (!) wijn mee naar huis nemen. Met 120 flessen zit je kofferbak dan wel meteen opgetopt. De 1200 flessen (2 europallets vol) die ik voor ogen had, passen helaas niet in mijn eigen auto. Een bestelbus moest geregeld worden die ook nog eens dit gewicht aan kon. Mag ik met zoveel gewicht eigenlijk wel deze bus besturen met alleen een B rijbewijs? Vast wel…
Vervolgens wil de douane ineens van alles van je, want bij deze aantallen dien je voor elke fles wijn wel 66 cent accijns te betalen. Verkoop en transport moeten dan ook door de verzender (de wijnboer in dit geval) nauwkeurig geregistreerd worden in een Europees online systeem. Die kleinschalige wijnboeren waar ik mee werk doen dit natuurlijk niet iedere dag, ik doe het ook voor het eerst en mijn Frans is niet echt je-van-het. Als dat maar goedkomt…
Het laatste weekend van oktober was het dan zover! Met een Franse lockdown hijgend in onze nek, stapte ik met mijn vader om 4 uur ‘s ochtends in de geleende bestelbus van mijn broer (het wordt bijna een familiebedrijf), op weg naar het zuiden van Frankrijk. Na een dag cruisen kwamen we aan het einde van de middag aan bij de eerste wijngaard.
Hier ging het dus niet helemaal lekker met de paperassen, maar gelukkig konden we, nadat we onze bestelling in de auto hadden geladen, nog wat nieuwe wijnen proeven om het wachten te verzachten. Niet te lang, want om 20u moesten we wel op de overnachtingsplek zijn in verband met de toen geldende avondklok. Als een dief in de nacht slopen we uiteindelijk door verlaten straatjes na een heerlijk diner bij vrienden…
De dag erna werden de overige wijnbedrijven bezocht, waar we overal even hartelijk werden ontvangen en toch vooral de nieuwste aanwinsten even moesten proeven. Vervelend, maar iemand moet het doen. Met een bestelbus vol wijn keren we de dag erop weer huiswaarts: ruim 1300 km naar het noorden.
Super natuurlijk, zo’n roadtrip met mijn vader en het live contact met al deze enthousiaste wijnmakers. Het is wel een hoop gedoe en kost veel tijd. Gelukkig zijn er transporteurs gespecialiseerd in wijntransport, die dit veel efficiënter kunnen. Sindsdien maak ik dan ook graag gebruik van ze. Met uitzondering van 1x per jaar, want het persoonlijke contact moet ook onderhouden worden.
Houd ik in ieder geval weer wat tijd over om zo’n heerlijke fles zelf geïmporteerde wijn open te trekken. Proost en een fijn weekend!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/het-verschil/
‘Biologisch, biodynamisch, natuurwijn, wat betekent het allemaal? Wat is het verschil en hoe verschilt het van ‘gewone’ wijn? Proef je het verschil überhaupt?’ Allemaal vragen die nogal eens de revue passeren in de winkel. Ik zal niet zeggen dat biologische wijnen altijd beter zijn als het gaat om kwaliteit en smaak, maar er zijn andere belangrijke verschillen die vooral gaan over werkwijzen, duurzaamheid en milieubelasting. In deze column een aantal veelgebruikte termen.
Duurzame wijnbouw
De Fransen noemen dit ‘lutte raisonnée’, letterlijk vertaald: beredeneerde strijd. Dit is de strijd die de (biologische) wijnmaker voert om zonder chemische bestrijdingsmiddelen ongedierte, ziektes en schimmels uit zijn wijngaard te houden. Maatschappelijk verantwoord ondernemen, het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen en de ‘carbon footprint’ zijn ook belangrijke pijlers binnen de duurzame wijnbouw.
Biologisch
Biologische certificering is eigenlijk de (schriftelijke) erkenning van al dit goede duurzame werk dat wordt verricht. Om het EU bio keurmerk te mogen voeren moet je wel voldoen aan alle Europese richtlijnen, welke ook regelmatig worden gecontroleerd. Biologische wijnbouw is met name gericht op de gezondheid van en het leven in de bodems.
Biodynamisch
Biologisch-dynamische wijnbouw gaat eigenlijk nog een stap verder dan biologisch alleen. Gebaseerd op de antroposofische principes voor landbouw van de Oostenrijker Rudolf Steiner (ook bekend van de vrije school), wordt de wijngaard gezien als een levend organisme. Werkzaamheden in de wijngaard en kelder worden afgestemd op de ritmes van de kosmische cycli. (En nee, dit betekent niet dat er alleen maar bij volle maan, rondrennend in je blote kont, druiven worden geplukt.)
Ook werkt men met natuurlijke infusies en fermentaties, de zogenaamde ‘500’ preparaten, op basis van verschillende planten, kruiden, mineralen en dierlijke mest. Deze preparaten worden verdund met water en daarna in de wijngaard op de wijnstokken of de bodem aangebracht. ‘Demeter’ is het kwaliteitskeurmerk voor biodynamische landbouw.
Natuurwijn
Waar biologische en biodynamische wijnbouw zich met name afspeelt in de wijngaard, draait het bij ‘Vin nature’ vooral om het minimaal ingrijpen in de kelder, tijdens het vinificatieproces. Van buiten de natuurlijke omgeving wordt er niets toegevoegd. Dus geen toegevoegd sulfiet of gecultiveerde gisten. De zogenaamde ‘wilde’ gisten (gisten die in de wijngaard en op de druif van nature aanwezig zijn) zullen hun werk moeten doen. Dit is niet zonder risico’s en kan leiden tot ‘foute’ geuren en smaken in de wijn. Echte liefhebbers noemen dit vooral ‘funky’. Voor natuurwijnen bestaan overigens op dit moment nog geen specifieke regels of certificering.
Voor de wijnmakers is al het bovenstaande natuurlijk veel arbeidsintensiever, maar het werkt en wordt op steeds grotere schaal toegepast. En dit is maar goed ook. Want waarom gaan we uit ons dak over sporen van medicijnen en groeihormonen in ons vlees, maar drinken we wel lekker de restjes onkruid- en insectenverdelgers op? Het zijn geen officiële cijfers, maar tot voor kort verbruikte de Franse wijnbouw zo’n 80 procent van al het landbouwgif in Frankrijk…
Ik proef het verschil al, zonder een slok genomen te hebben…
Proost, op je gezondheid en een fijn weekend!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/ik-ben-op-zoek-naar-een-lekker-wijntje/
Ik ben op zoek naar een lekker wijntje…
‘Dat treft, daar staat de hele winkel vol mee!’, is doorgaans mijn reactie. Vanzelfsprekend bestempel ik mijn gehele assortiment als goede wijnen. Want, stuk voor stuk zelf geproefd en goed bevonden.
Wanneer is een wijn dan eigenlijk lekker? Dit is smaak en dus persoonlijk. Daarnaast denk ik dat locatie en gelegenheid ook een belangrijke rol kunnen spelen. Hoe vaak hoor je niet dat mensen op vakantie de halve auto vol laden met ‘heerlijke’ wijnen, geproefd in een sfeervolle cave of op een zonovergoten terras, en bij thuiskomst toch een hele andere ervaring hebben. Die wijn is echt niet minder goed geworden, de omstandigheden zijn gewoon anders.
Tijdens wijnproeverijen volgt ook vaak het antwoord ‘lekker’ (gelukkig) op mijn vraag: ‘Wat vinden jullie van deze wijn?’ Hier is op zich niets mis mee, want uiteindelijk gaat het er inderdaad om dat jíj de wijn lekker vindt. Waarom zou je deze anders kopen en drinken…? Maar, om ervoor te zorgen dat je altijd ‘lekkere’ wijn drinkt, zul je dus wel moeten weten wat jouw smaak is. Mijn eerste vraag aan degene die een wijn als lekker bestempeld, is dan ook steevast: ‘Wat maakt nu dat je deze wijn lekker vindt? Wat ruik je? Wat proef je?’.
Geur en smaak zijn heel nauw met elkaar verbonden. Veel van wat we smaak noemen wordt eigenlijk door onze neus geregistreerd, van binnenuit. Dit gebeurt via een open verbinding tussen neus- en mondholte. Deze geuren of aroma’s geven we vaak de naam van iets dat we al kennen: een breed scala aan fruitsoorten, bloemen, kruiden etc. passeren dan de revue. Deze waarnemingen zijn dan ook wat we noemen associatief en weer heel persoonlijk. Wat ook opvalt is als één persoon roept dat hij/zij bijvoorbeeld lavendel ruikt, dan ruikt ineens iedereen dit.
Als hulpmiddel bij het benoemen van aroma’s (dit klinkt namelijk eenvoudig, maar is het zeker niet) bestaat er zoiets als een aromawiel. De op dit wiel vermeldde aroma’s zoals kattenpis, natte hond e.d. zorgen natuurlijk altijd voor veel hilariteit tijdens een proeverij.
Smaak gaat vooral over zoet, zuur, zout en bitter. Dit zijn de bekendste smaken, maar er zijn er nog wel meer. Bij wijn hebben we het vooral over zoetgehalte, zuurgraad, alcoholgehalte en tannines. Daarnaast is mondgevoel (hoe voelt de wijn in de mond) ook enorm belangrijk in de beleving van wijn.
Op jacht naar lekkere wijn, kan ik je dus van harte aanbevelen om iedere wijn die je drinkt, echt even goed te proeven. Om vervolgens ook voor jezelf op te slaan wat je er nu lekker aan vindt (of niet): welke geuren, welke smaken, welk mondgevoel. Vergeet ook vooral niet bij welke gelegenheid, seizoen, locatie etc. je deze wijn lekker vindt. Op deze manier kun je heel gericht op zoek naar jouw lekkerste wijn voor iedere gelegenheid!
Veel proef plezier en proost!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/pluk-de-druif/
De Fransen noemen het vendange, de Italianen vendemmia en de duitsers lese. De druivenpluk! In het zuiden van Europa zitten de meeste wijnboeren er al weer midden in. In de wat meer noordelijke delen wordt er langzaam een begin gemaakt.
Normaal gesproken zijn mijn vrouw en ik medio september ook wel ergens te vinden, om te helpen met de oogst bij een van onze leveranciers. Door de start van onze winkel eerder dit jaar, zat dat er dit keer helaas niet in. Nou ja, helaas….
Dat druivenplukken klinkt heel romantisch, maar is gewoon keihard werken. Onder omstandigheden waar menig Arbodienst de wenkbrauwen bij zal fronsen. ‘s Ochtends vroeg voor dag en dauw beginnen en als de zon dan opkomt sta je de rest van de dag in de brandende zon. In die bloedhitte en voorover gebukt, sta je druiventrossen los te knippen met een vlijmscherpe schaar die je buurman aan de andere kant van dezelfde struik ook heeft en als je even niet oplet heel gemakkelijk om een van jouw vingers weet te krijgen (au!).
Dat druivenplukken klinkt heel romantisch, en dat is het ook! In het ochtendgloren zo rond een uur of zeven loop je, na instructies van de wijnmaker, de wijngaard in. Alles is nog lekker fris en knisperig, de druiven dus ook (vandaar dat de wijnmaker graag vroeg begint). Het knippen doe je altijd met z’n tweeën, ieder aan een kant van de struikenrij. Kun je eens even goed bijpraten. Voordat je het weet is het al weer een uur of negen: tijd voor koffie in dat heerlijke ochtendzonnetje met natuurlijk croissants en pains au chocolat. En doorrrr!
Druiventrossen leg je voorzichtig in je emmertje. Deze leeg je weer in grotere verzamelbakken, die je zelf gelukkig niet hoeft te verslepen. Vervolgens verzameld de tractor de bakken met geplukte trossen en gaat het opweg naar de cave. En hier begint het pas echt: ontstelen, kneuzen, eventueel persen. Ineens zie je de cuves (tanks) langzaam vol raken met hetgeen je eerder die dag van het land hebt gehaald. Een prachtig gezicht!
Dan wordt het weer even minder romantisch, want alles moet weer schoon. Dus spoelen, spoelen, spoelen. Gelukkig hebben we dit wel voor de lunch al gedaan… Die lunch! Er is afgesproken dat iedereen thuis iets maakt, waardoor er een overvolle lunchtafel ontstaat met heerlijke verse salades, quiches, kazen, charcuterie, fruit etc. etc. Vanzelfsprekend ontbreekt de wijn niet.
Oké, deze werkdag begon vroeg, maar was zo rond half twee ook wel ten einde. Die overweldigende lunch met (iets te veel) begeleidende wijnen zorgde ervoor dat er rond vier uur werd besloten het daar ook maar bij te laten voor vandaag… (arbodienst ook weer blij).
Proost, op al deze noeste arbeid en het prachtige product dat hieruit voortvloeit.
Fijn weekend!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/trekken-of-schroeven/
Als ik zo eens door mijn winkel kijk valt het me ineens op hoeveel van mijn wijnen er tegenwoordig een schroefdop hebben. Opvallend is het contrast tussen de Franse en Duitse wijnen. Van alle Franse wijnen heeft welgeteld één variant een schroefdop, bij de Duitsers is het andersom: op vier na allemaal schroefdoppen. Wat is hier aan de hand?
Hier is zeker een rol weggelegd voor Frans chauvinisme en een hang naar traditie versus Duitse vooruitstrevendheid en vernieuwingsdrang. Afgaande op verkoopstatistieken van mijn winkel, lijkt de Alkmaarse consument er doorgaans niet heel veel om te geven.
De enige Franse (witte) wijn met schroefdop in mijn assortiment vliegt hier de deur uit, terwijl de wijnmaker deze wijn in eigen land maar moeilijk gesleten krijgt. Reden: schroefdop. Ik ben benieuwd of deze wijn bij de aankomende oogst weer afgesloten wordt met een traditionele kurk…
Vaak wordt de schroefdop (ten onrechte) geassocieerd met goedkope en/of slechte wijn. Daarnaast wordt van de natuurkurk nog steeds ten onrechte aangenomen dat deze zuurstof zou doorlaten, waardoor de wijn ‘ademt’. Dit zou de kwaliteit van de wijn ten goede komen. Juist schroefdoppen (en ook andere nieuwe alternatieven) zijn technisch veel geavanceerder dan de natuurkurk. Door toepassing van verschillende voeringen in de schroefdop is de luchtdoorlaatbaarheid en daarmee de oxidatie/veroudering van de wijn op fles, te reguleren.
Waarom dan niet massaal over op de schroefdop, zou je denken. Voor wijnen die een lange rijping op fles nodig hebben zijn de invloeden van de schroefdop nog niet goed genoeg onderzocht. Hier kiest men dus vaak nog voor de natuurkurk, omdat men daar wel van weet wat deze doet. Voor wijnen die jong en fris gedronken worden of dat voor een paar jaar moeten blijven in de fles, blijkt de schroefdop ideaal.
Over het fenomeen ‘kurk’ (een onprettige geur/smaak aan de wijn) heb ik dan nog niet eens gesproken. Anders dan de term doet vermoeden, wordt dit lang niet altijd door de kurk veroorzaakt. Ook wijnen met een schroefdop kunnen hier last van hebben. In een volgende column kom ik hier graag nog eens op terug.
Uiteindelijk blijven bij mijzelf ook altijd romantische én praktische overwegingen een rol spelen. In dat sjieke restaurant zie ik toch graag de sommelier aan tafel een fles opentrekken in plaats van opendraaien, maar in het park, op de boot of het strand draai ik er zelf graag lustig op los en hoef ik niet aan een kurkentrekker te denken…
Geniet allemaal van je weekend en trek, schroef of plop wat lekkers open!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/wat-je-van-ver-haalt-is-lekker/
‘Wat je van ver haalt, is lekker’ wordt er vaak gezegd. Die vlieger gaat niet altijd op. Mijns inziens is de Pfalz (Duitsland) niet heel ver weg, maar wat is dit een prachtige streek met gastvrije mensen en heerlijke wijnen!
De afgelopen dagen heb ik een bliksembezoek gebracht aan de Südliche Weinstraße. In de eerste plaats om kennis te maken met de wijnmakers van de wijnen die ik zelf importeer en verkoop in mijn winkel. Ik vind het erg belangrijk om persoonlijk kennis te maken en hun eigen verhaal te horen, maar door corona was dit er helaas nog niet van gekomen.
Deutsche Weinstraße
Het zuidelijke gedeelte van de Pfalz kenmerkt zich door een lichtglooiend landschap aan de voeten van het Pfälzer Wald met wijngaarden zover je kijken kan. Echt indrukwekkend. En van noord naar zuid loopt hier een weg doorheen die heel toepasselijk Weinstraße heet en je voert door allerlei kleine dorpjes waar je struikelt over de ‘Weingüter’, waar je natuurlijk hartelijk wordt verwelkomd door de ‘Winzer’ (wijnmaker) voor een proeverij.
In ieder dorp vind je ook wel een aantal wijngoederen waar overnacht kan worden en met een beetje geluk kun je ook nog aanschuiven voor een wijnboeren maaltijd (vaak maar een avond in de week). Zo kun je in een aantal dagen de gehele streek doorkruisen. Echt een aanrader om op deze manier de streek en wijnen te ontdekken.
Duits = zoet
Nee hoor, dit is al jaren niet meer zo! Er worden echt prachtige droge witte én rode wijnen gemaakt. Het is wel opletten geblazen, want halfzoet en zoet worden natuurlijk nog wel steeds gemaakt. Aanduidingen op etiket of menu zoals ‘trocken’ (droog) en ‘lieblich’ (zoet) helpen je de juiste keuze te maken.
Grote glazen
Wat mijzelf verbaasd heeft zijn de grote glazen wijn die je geschonken krijgt. De wijnglazen zijn net zo groot als thuis, maar ze schenken ze in de Pfalz nog net niet tot de rand vol. Wat betekent dat je een kwart liter wijn voor je neus hebt staan… Overigens krijg je bij veel restaurants wel de keuze tussen 0,1 of 0,25 ltr, maar standaard is het grote formaat. Als je meerdere wijnen wilt proeven is het verstandig de kleine maat aan te houden. Achtung, dus.
Er valt natuurlijk nog veel meer over de Pfalz te vertellen, maar ik zou zeggen ga het zelf ontdekken op zo’n 500 km van hier. Wil je al eens kennis maken met wijnen uit de Pfalz, kom dan gerust langs in de winkel. Ik vertel je graag alles over de wijnen en de makers.
Proost!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/friso-2/
Van de week maar eens even de druivenstruiken in mijn achtertuin getracht in toom te houden, want die groeien snoeihard. Net onkruid. Nu wil ik graag een groene stadstuin, dus in dat opzicht is het slim geweest deze klimplant, die behoort tot de lianen familie, in de tuin te planten. Aan groen geen gebrek.
Bladmanagement
De wijnboer kijkt hier net even anders naar en is snoeihard: “D’r af!”, die lange loten en overkill aan bladeren. Alle energie moet nu naar de rijping van de druiven. Voordat er dus enigszins sprake is van zomervakantie moet er gesnoeid worden. Veelal gebeurt dit mechanisch met een machine die tussen de rijen rijdt en de loten aan beide kanten van de rij afsnijdt. Zo lijken de rijen wijnstokken na behandeling op geschoren heggen.
Toch ligt het zogenaamde ‘bladmanagement’ (canopy management) wel iets gecompliceerder. Een kilo druiven heeft gemiddeld 1,5m2 blad nodig om optimaal te kunnen groeien. Dat blad vereist dus meer aandacht dan je in eerste instantie denkt.
Suikers
Het blad is nodig voor de fotosynthese die de suikerproductie in de plant reguleert. De wijnboer wil niet te weinig, maar ook niet te veel suikers. In warme gebieden met veel licht werkt de fotosynthese heel goed, dus laat de wijnboer minder blad zitten. In koele gebieden met minder licht is dit precies andersom en is meer blad nodig om voldoende suikers aan te maken.
Schaduw
Blad beschermt de druiven ook tegen de zon en functioneert zo als een warmteregelaar. Dit is in gematigde wijngebieden met minder zon natuurlijk helemaal niet gunstig voor de rijping, terwijl in warmere streken de schaduw van de bladeren er juist voor zorgt dat de schil van de druif niet verdroogt.
Dus… in warme en zonnige oorden wil je eigenlijk veel blad voor schaduw, maar dit zou te veel suiker produceren. In gematigde gebieden wil je ook veel blad om suikerproductie te bevorderen, maar dan rijpen de druiven niet goed. Dit komt dus allemaal best wel nauw…
Groene oogst
Dan kun je als wijnboer ook nog een ‘groene oogst’ overwegen. Hierbij knip je een deel van de trossen weg, waardoor de rest beter kan rijpen. Dit verhoogt tevens de kwaliteit van de druiven.
Biologische wijnboeren snoeien vaak hard en passen groene oogst toe om een ‘open’ wijngaard te creëren, waardoor de wind vrij spel krijgt. Schimmelziekten zoals meeldauw krijgen hierdoor, op geheel natuurlijke wijze, geen kans. Hierdoor gaat echter de opbrengst wel snoeihard achteruit. Sommige biologische wijngaarden produceren slechts 30hl wijn per hectare, waar conventionele wijnbedrijven makkelijk het drie- of viervoudige halen.
Vermoeiend dat snoeien en het maakt nog dorstig ook. Gelukkig is daar de zomervakantie voor uitgevonden. Geniet ervan in eigen (netjes gesnoeide) tuin of op je vakantieadres, vanzelfsprekend met een goed glas wijn!
Proost!
Friso
https://flessenpostuitalkmaar.nl/friso/
Enorm vereerd voel ik mij dat ik op deze plek mag vertellen over mijn grote passie: (biologische) wijn. Hier dan ook mijn eerste column van hopelijk vele.
De wijndruif heeft eigenlijk alles in zich om zonder enige hulp, op geheel natuurlijke wijze, te ‘veranderen’ in wijn. Suiker zit in het sap en gistcellen op de schil. Komen deze bij elkaar dan begint de vergisting waarbij suikers worden omgezet in alcohol. Eigenlijk is hiermee de wijn al geboren! Oke, het plukken van de druiven, kneuzen, (eventueel) filteren, bottelen etc. blijft natuurlijk mensenwerk, maar het product wijn kan heel natuurlijk zijn.
Waarom chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest gebruiken of toevoegingen doen aan de wijn? Dat klinkt toch niet logisch? Klopt, en zo denken biologische wijnmakers er ook over.
Biologisch is een wettelijk beschermde term binnen de Europese Unie. Dit houdt in dat wijnen die biologisch claimen te zijn streng worden gecontroleerd voordat deze in Europa verkocht mogen worden. Wanneer een biologische wijn is goedgekeurd, dan mag deze het Europees Biologisch keurmerk op het etiket voeren.
Het biologische keurmerk vormt de garantie dat biologische wijn dus ook écht bio is. Voor wijnmakers is dit keurmerk natuurlijk niet een doel op zich, maar een manier van leven, denken en werken.
Voor de uitdagingen die je in elke wijngaard tegenkomt zal de biologische wijnmaker dan ook natuurlijke oplossingen proberen te vinden. Een biologische wijngaard is wat dat betreft vaak makkelijk te herkennen. Van najaar tot voorjaar worden er in de biologische wijngaarden vaak schapen ingezet om het onkruid in toom te houden.
Sowieso zie je, in vergelijking met een conventionele (netjes aangeharkte) wijngaard, veel meer begroeiing op de wijngaard. Een grote diversiteit aan bloemen en planten tussen de wijnstokken verhoogd de complexiteit van de wijn en daarnaast worden nuttige vogels en insecten naar de wijngaard gelokt.
Veel aandacht gaat ook naar de bodem. Om ervoor te zorgen dat de grond luchtig blijft, wordt het gebruik van tractoren beperkt. Sta dus ook niet raar te kijken als je een paard met ploeg door de wijngaard ziet gaan. En vanzelfsprekend worden de druiven met de hand geoogst.
Heel onlogisch, maar tot 2011 mocht je officieel niet spreken over biologische wijn, maar alleen over ‘wijn gemaakt van biologische druiven’. Alleen het telen van druiven viel onder biologische regelgeving; het vinifiëren, oftewel het maken van de wijn, niet. Gelukkig is het vinificatieproces nu ook onderdeel van het biologisch keurmerk. Dus ook het maken van de wijn gebeurt met zo min mogelijk toevoegingen.
En nu de logische vraag: ‘Is biologische wijn lekker(der)’?
Het gaat ver om te stellen dat álle biologische wijnen beter smaken dan conventionele wijn. Uit een onderzoek met zo’n 74.000 wijnen, gepubliceerd in het Journal of Wine Economics, is overigens wel gebleken dat wijnen met een biologisch keurmerk gemiddeld 4 punten hoger werden beoordeeld (op een schaal van 100). Volgens de onderzoekers heeft de biologische werkwijze ‘een klein, maar significant positief effect op de kwaliteit van de wijn’.
Neem eens de proef op de som en laat je verrassen door een van de vele prachtige biologische wijnen die tegenwoordig te krijgen zijn. Geniet van je weekend!
Friso Stilma
https://flessenpostuitalkmaar.nl/20-vragen-aan/
Elke week een andere ondernemer in Alkmaar. Deze week is het de beurt aan Friso Stilma, eigenaar van Wijn. & Pop-Up Proeven.
1. Vertel eens iets over jezelf?
Mijn naam is Friso Stilma, 43 jaar oud. Ben opgegroeid in de kop van Noord-Holland en via Amsterdam en Haarlem sinds 5 jaar neergestreken in het mooie Alkmaar. Ik zit graag op de racefiets, maar ook net zo lief in ons bootje over de Alkmaarse grachten. Genietend van een goed glas wijn en eten met vrienden.
2. Vertel eens iets over het ontstaan van je winkel?
Het is eigenlijk allemaal begonnen met het verzorgen van wijnproeverijen. Voornamelijk met de wijnen van vrienden van mij uit Zuid-Frankrijk aangevuld met wat bevriende wijnmakers daar uit de buurt. Op een bepaald moment groeit de vraag naar proeverijen, maar ook de wijnen zelf, letterlijk je eigen huis uit. Kortom, het werd tijd voor een ruimte waar ik alle activiteiten kon onderbrengen. Sinds 2 april is de winkel aan Laat 50c een feit!
3. Waarom ben jij jouw winkel in Alkmaar begonnen?
Ik denk in de eerste plaats omdat ik hier woon. Hoe heerlijk is het om in je eigen stad te kunnen werken?! Dit heb ik mijn hele werkende leven nog niet gedaan. Altijd gereisd voor werk en nu ben ik na het sluiten van de winkel in 5 minuten thuis. Een verademing! Daarnaast zie ik dat steeds meer mensen bewuster bezig zijn met eten en drinken, ook in Alkmaar. Niet alleen gericht op eigen gezondheid, maar ook een stuk nieuwsgierigheid als het gaat om de oorsprong van eten en drinken. Waar komt het vandaan? Hoe wordt het gemaakt? Wat is het verhaal erachter? Met WIJN. probeer ik op het gebied van wijn aan deze nieuwsgierigheid tegemoet te komen.
4. Wat trekt jou aan in Alkmaar?
Mijn werk en leven heeft zich (tot 5 jaar geleden) altijd afgespeeld in de Randstad. De ruimte en gemoedelijkheid die ik nu ervaar in Alkmaar heb ik gemist. Het is enorm cliché, maar mensen zeggen elkaar nog gedag hier. Het is allemaal net iets minder gehaast. Daar houd ik van. Ook de charme van de historische binnenstad is iets waar mijn vrouw en ik echt voor zijn gevallen. De grachten, prachtig! Maar ook zee en strand om de hoek.
5. Speelt jouw privéleven zich ook af in Alkmaar?
Jazeker, mijn vrouw en ik wonen nu bijna 5 jaar met onze kat Guus aan het mooie Verdronkenoord in Alkmaar.
6. Waarom ben je deze winkel gestart?
Al jaren speel ik met het idee om ‘iets’ of ‘meer’ met wijn te gaan doen. Wat en hoe, waren altijd de grote vragen. Door het verliezen van mijn werk tijdens de corona pandemie heb ik besloten de stap te wagen, voor mijzelf te beginnen en mijn passie voor wijn te gaan delen met anderen.
7. Waarom heb je ervoor gekozen om biologisch en biodynamische wijnen te gaan verkopen?
Wijn is in essentie niets anders dan vergist druivensap, en een hoop liefde. Biologische en biodynamische wijnen komen hierbij het meest in de buurt door gering of geen gebruik van allerhande toevoegingen. Dit wil ik mensen graag laten proeven. Daarnaast zijn de biologische en dynamische productieprocessen gewoon beter voor het milieu en je gezondheid. Uiteraard is te veel wijn drinken niet goed maar af en toe een heerlijk glaasje kan dan prima.
8. Je koopt in bij kleine wijnmakers, waarom heb je juist daarvoor gekozen?
De combinatie van biologisch en kleinschalig is wat mij betreft de sleutel. Deze wijnmakers maken met zoveel liefde en passie, maar ook met respect voor het land en de omgeving, de meest prachtige wijnen. Eerlijke wijnen voor een eerlijke prijs. Daarnaast haal ik ontzettend veel plezier en kennis uit het persoonlijk contact met deze wijnmakers.
9. Kun je iets meer vertellen over het concept pop-up proeven?
Pop-Up Proeven is een wijnproeverij op iedere gewenste locatie. Ik ‘pop op’ waar je dat maar wil: thuis, in de tuin, op het werk, op de gracht, het maakt niet uit. Online (virtueel) kan ook. Ik regel alles, van glazen tot aromawielen en proefformulieren.
De wijnproeverijen zijn altijd laagdrempelig; geen moeilijke termen en dikdoenerij. Ik neem je wel graag mee in het ontdekken en activeren van jouw geur en smaak. Daarnaast is een introductie over (het maken van) wijn ook altijd een vast onderdeel. Achtergronden en bijzondere verhalen over de wijnen die worden geproefd zullen ook niet ontbreken.
10. Kun je iets vertellen over hoe jouw inkoop verloopt?
De selectie van wijnen vindt bij voorkeur plaats bij de wijnmakers op locatie. Voor onze wijnen uit de Cévennes is dat goed gelukt afgelopen september. De eerste bestelling heb ik ook persoonlijk opgehaald bij alle wijnmakers in het zuiden van Frankrijk. Een geweldige field-trip van drie dagen, samen met mijn vader. Het kost jammer genoeg wel te veel tijd om dit altijd te doen dus de volgende bestelling is per transporteur gekomen.
Onze Duitse en Italiaanse wijnmakers hebben we door alle corona maatregelen nog niet persoonlijk kunnen ontmoeten. De eerste kennismaking was op een grote digitale bio wijnbeurs. Gelukkig hebben zij ons wel wat proefflessen toe willen sturen om een selectie te kunnen maken. Vervolgens heeft onze transporteur ervoor gezorgd dat er van hen ook een selectie wijnen staat te pronken in de winkel. We hopen in augustus in ieder geval onze wijnmakers in Duitsland te bezoeken, om écht kennis te maken.
11. Heb je een relevante opleiding genoten?
De Hogere Hotelschool in Leeuwarden is de plek waar mijn passie voor wijn en gastvrijheid is begonnen. Daarnaast heb ik via diverse cursussen meer kennis opgedaan en ben ik in het bezit van het zogenaamde Wijnbrevet (SDEN3).
12. Wie zijn jouw klanten?
Eigenlijk iedereen die van een goed glas wijn houdt. Op dit moment komen mijn klanten vooral uit de directe omgeving van de winkel maar ook uit andere delen van Alkmaar en omstreken. Sinds kort komen er ook weer wat toeristen bij ons langs.
13. Heb je een webshop?
Jazeker: https://www.popupproeven.com/popupshop
14. Waarin onderscheid jij je van je collega’s?
Ik importeer bijna alles zelf, direct van de wijnmakers. Dus zonder tussenhandel. Hierdoor krijgt de wijnmaker een eerlijke prijs voor zijn harde werk. Ik onderhoud persoonlijk contact met alle wijnmakers. Zodoende begrijp ik precies wat ze doen en waarom ze dat doen, en vertel ik hier in de winkel natuurlijk graag over. Alle wijnen zijn biologisch of biodynamisch en afkomstig van kleinschalige (familie) bedrijven met maximaal zo’n 30ha wijngaard. Unieke wijnen die nagenoeg nergens anders in Nederland te krijgen zijn.
15. Wat is jouw specialisme?
Op dit moment ben ik het meeste thuis in wijnen uit Les Cévennes, een klein gebied in Zuid-Frankrijk op de grens van Côte du Rhône en Languedoc. Dit is waar het voor mij ook allemaal begonnen is. De Cévennes is ontzettend interessant, omdat hier veel verschillende druivenrassen staan aangeplant. Dit levert veel creativiteit en daardoor grote diversiteit op.
Verder wil ik vooral van de gebaande paden af. Op zoek naar wijnen uit minder bekende Europese wijnstreken en van minder gangbare druivensoorten. Altijd biologisch.
16. Ben je aangesloten bij een ondernemersverenging?
Ja, sinds kort bij Alkmaars Bolwerk.
17. Je bent tijdens corona gestart met je nieuwe onderneming, kun je daar meer over vertellen?
Tja, op een of andere manier leek de tijd gewoon rijp om de sprong te wagen. Corona of niet. Of misschien juist wel door corona. Bij de voorbereidende fase heb ik nagenoeg geen hinder ondervonden van de pandemie, maar het is wel raar als je een (‘essentiële’) winkel opent op 2 april terwijl alles om je heen is gesloten. Je krijgt dan ook niet meteen de loop erin en een knallende opening behoorde ook niet tot de mogelijkheden. Wat dat betreft is het langzaam groeien.
18. Hoe zie je de toekomst van je onderneming?
Ik zie de toekomst met veel vertrouwen tegemoet. Alkmaar groeit enorm en de vraag naar verantwoorde producten met een goed verhaal neemt alleen maar toe. Veel mensen moeten ons nog wel leren kennen en dat heeft tijd nodig. De (plannen tot) herinrichting van de Laat zal de aantrekkingskracht van de Alkmaarse binnenstad ook zeker verder vergroten.
19 Wat zijn je favoriete plekjes in Alkmaar?
Het Bolwerk is de favoriete plek voor onze dagelijkse ochtendwandeling (sinds corona) door de stad. Ook op het water in en rond de stad komen we graag. d’Oude Stad is voor mij de plek voor shopping, zowel de dagelijkse boodschappen als de ‘fun’. Ik denk dat ondertussen mijn hele garderobe bij de twee winkels van Charlie & Sons vandaan komt. Oké, voor kaas en vers gebrande noten, die vaak tijdens proeverijen voorbijkomen, moet ik wel even de brug over naar Robert Weerman in de Magdalenenstraat. Maar aan het einde van het rondje heb je wel alles in huis: groente, fruit, kaas, brood, vlees. Dit vind ik zo mooi aan Alkmaar, dat ook deze kleine middenstand met persoonlijk en attente service nog te vinden is in de historische binnenstad.
20. Waar ga jij persoonlijk het liefst iets drinken of eten, nu de horeca weer open is?
Nog steeds haal ik mijn corona-ochtend-wandeling-koffietjes afwisselend bij Luttik en Soepp.
Voor de borrel staat het terras van De Koning met stip op 1.
Voor een ontspannen diner schuiven w e graag aan bij Turfmarkt in de avondzon of voor iets lekkers aan de bar bij de Koperen Pot.
Ook het bankje in onze ‘voortuin’ met uitzicht over het prachtige Verdronkenoord leent zich heel goed voor diner en een lekker glas WIJN.!
